„Við erum að vinna við að greina þessar upplýsingar og við munum á næstu vikum taka ákvarðanir um hvort að við þurfum að fá frekari upplýsingar um þessi atriði sem ég er að skoða," segir Róbert Spanó, settur umboðsmaður Alþingis, um heimsókn sína á Litla-Hraun.Róbert fundaði með starfsfólki fangelsisins, heilbrigðisstarfsfólki sem sinnir heilbrigðisþjónustu í fangelsinu, fulltrúum frá Fangelsismálastofnun og innanríkisráðuneytinu og Afstöðu, félagi fanga.Tilgangur heimsóknarinnar er að leggja mat á hvort aðstæður í fangelsinu, aðbúnaður fanga og verklag við ákvörðunartöku um réttarstöðu þeirra samrýmist ákvæðum stjórnarskrárinnar, Mannréttindasáttmála Evrópu, laga og reglugerða um fullnustu refsinga auk meginreglna stjórnsýsluréttar. Hann hafði til hliðsjónar skýrslu CPT-nefndarinnar (Evrópunefndar um varnir gegn pyntingum og ómannlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu) sem gerð verður opinber á næstu vikum.Róbert hitti einnig að máli fanga sem óskuðu eftir samtali. Hann segist vera að íhuga hvort tilefni sé til að eiga frekari fundi. „Þá með fulltrúum fangelsisyfirvalda og þá hugsanlega innanríkisráðuneytisins og velferðarráðuneytisins og þá sérstaklega hvað varðar heilbrigðismálefni fanga."

Félagsráðgjafi ársins 2013 var tilnefndur í gær á afmælishátíð Félagsráðgjafafélagsins.

Guðrún þorgerður Ágústsdóttir hefur starfað sem  félagsráðgjafi á Þjónustumiðstöð Miðborgar og Hlíða varð fyrir valinu. Hún hefur verið ötul baráttukona fyrir bættri þjónustu við utangarðsfólk sem eru oftast langt leiddir vegna alkahólisma.

Guðrún þorgerður Ágústsdóttir situr í stjórn Verndar fangahjálpar, óskar stjórn Verndar henni sérstaklega til hamingju. 

Þráinn Bj Farestveit

Mennta- og menningarmálaráðherra í heimsókn á Kvíabryggju ásamt fleirum

Katrín Jakobsdóttir, mennta- og menningarmálaráðherra, Álfheiður Ingadóttir, alþingismaður og Lárus Hannesson, forseti bæjarstjórnar í Stykkishólmi heimsóttu Kvíabryggju 6. apríl sl. Heimsóknargestum var kynnt starfsemin á Kvíabryggju. Einnig var sýnd aðstaða fanga og fangavarða ásamt vinnuaðstöðu fanga. Að lokinni kynningu ræddu gestir við vistmenn og svöruðu fyrirspurnum. Góðar umræður voru um stjórnmál en þó sérstaklega um aðbúnað fanga. Var meðal annars rætt um nám fanga og aðstöðu til þess. Mikil ánægja var meðal vistmanna með heimsóknina og var gestum boðið í kaffi og vöfflur að umræðum loknum.

 Ljósmynd: Þráinn Farestveit

Fangaprestur þjóðkirkjunnar sálusorgar fanga og fjölskyldur þeirra. Starfsvettvangur hans eru afplánunarfangelsi landsins en þau eru: Hegningarhúsið, sem er skilgreint sem móttökufangelsi og þangað koma fangar fyrst til afplánunar nema konur, fangelsið tekur 16 fanga; Kópavogsfangelsið, tekur 12 fanga, það er kvennafangelsi en þar eru einnig karlfangar; Litla-Hraun, þar er fangafjöldi alla jafna 80 auk gæsluvarðhaldsdeildar sem tekur níu fanga; Kvíabryggja, þar eru fangar 23; fangelsið á Akureyri en það tekur níu fanga.

Fangaprestur heimsækir fangelsin reglulega, alla jafna tvisvar til þrisvar í viku fer hann í fangelsið á Litla-Hrauni, vikulega í Hegningarhúsið og Kópavogsfangelsið. Heimsóknir eru tíðari ef svo ber við t.d. þegar alvarleg mál koma upp hjá föngum eða í fangelsunum. Fangelsið á Kvíabryggju er sótt heim á um sex vikna fresti og farið nokkrum sinnum á ári í fangelsið á Akureyri (að jafnaði á tveggja mánaða fresti.)

Einnig sinnir hann vistmönnum á áfangaheimili Verndar en þar eru samkvæmt samningi við Fangelsismálastofnun ríkisins fangar sem eru að ljúka afplánun og eiga allt að átta mánuði eftir af afplánuninni. Alla jafna eru á áfangaheimilinu um 15 – 20 menn í afplánun auk nokkurra sem eru í almennri vist. Þangað kemur fangaprestur vikulega og oftar ef með þarf.

Fangaprestur sinnir sömuleiðis réttargeðdeildinni að Sogni. Réttargeðdeildin er í eðli sínu sjúkrastofnun en þar eru vistaðir ósakhæfir fangar og í sumum tilvikum afplánunarfangar sem þar eru lagðir inn til skemmri eða lengri vistar vegna andlegra erfiðleika. Fangaprestur vitjar réttargeðdeildarinnar að jafnaði einu sinni í mánuði.

Fangaprestur sinnir aðstandendum fanga eftir því sem þeir leita til hans og í mörgum tilvikum hefur hann samband við þá að beiðni fanga eða annarra skyldmenna.

Sálusorgun fanga í gæsluvarðhaldi getur tekið mislangan tíma. Í mörgum tilvikum er um afar erfið mál að ræða og flestir gæsluvarðhaldsfangar glíma við mikla vanlíðan.

Fangaprestur er einnig formaður fangahjálparinnar Verndar og ritstjóri Verndarblaðsins. Einnig situr hann í húsnefnd áfangaheimilis Verndar.

Skrifstofa fangaprests er í Grensáskirkju og er viðtalstími alla virka daga frá kl. 9-12 og eftir samkomulagi. Sími á skrifstofu er 528-4429 en farsími fangaprests er 898-0110

www.kirkjan.is

Þráinn Bj Farestveit

Ágætu frambjóðendur til Alþingis 2013!

Neysla áfengis, tóbaks og annarra ávana-og vímuefna snertir öll svið samfélagsins og skaðleg áhrif hennar valda samfélaginu tjóni. Stjórnvöld hafa það hlutverk að marka opinbera stefnu í ávana- og vímuefnamálum og forvörnum og tryggja framkvæmd hennar, m.a. með nauðsynlegu fjármagni. En til þess að sú stefna verði annað en stafur á bók verður hún að njóta stuðnings borgaranna, eða hinnar svokölluðu grasrótar. Þar geta félagasamtök leikið mikilvægt hlutverk.

Við minnum á að félagasamtök hafa lengstum haft frumkvæði í ávana- og vímuvörnum á Íslandi og saga forvarna á Íslandi einkennst af frumkvæði og virkni almannasamtaka með þeim ágæta árangri að áfengisneysla og reykingar Íslendinga eru með því minnsta sem þekkist í Evrópu og staða okkar varðandi önnur vímuefni er sömuleiðis góð í samanburði við nágrannaþjóðir. Þennan ávinning og stöðu verðum við að verja.

Við minnum á að félagasamtök búa yfir margvíslegum möguleikum í forvörnum. Félagasamtök leggja með starfi sínu, samfélagsumræðu og verkefnum menningarlegan og lýðræðislegan grundvöll að velferð samfélagsins og eflingu félagsauðs. Þau eru þverskurður af samfélaginu með tiliti til aldurs, kyns og búsetu félagsfólks. Félagasamtök byggja tilvist sína á sjálfsprottinni félagslegri þörf og starf þeirra grundvallast á samfélagslegri ábyrgð, samlíðan og borgaravitund.

Félagasamtök eru í náinni snertingu við grasrótina og daglegt líf fólks. Fyrir vikið hafa þau annars konar möguleika í samfélaginu en stjórnvöld. Þau geta t.d. nýtt tengslanet sín til þess að virkja sjálfboðaliða í nærsamfélaginu á skömmum tíma og þátttaka þeirra getur haft margfeldniáhrif í samfélaginu. Félagasamtök hafa einnig meira frelsi, svigrúm og sveigjanleika til athafna en stjórnvöld. Þau eru skapandi afl sem getur boðið fjölþættar lausnir.

Samstarfsráð um forvarnir hvetur stjórnmálaflokka og verðandi fulltrúa þeirra á Alþingi Íslendinga að setja forvarnir í forgang. Við köllum eftir því að stjórnmálaflokkar og stjórnvöld hafi skýra stefnu í þessum málum og skipi þeim þann sess sem þeim ber í velferð þjóðarinnar og bjóðum fram þátttöku okkar og liðsinni við mótun forvarnastefnunnar og framkvæmd hennar.

fh. Samstarfsráðs um forvarnir
Hildur Helga Gísladóttir,
formaður

Samstarfsráð um forvarnir, er samstarfsvettvangur 22 félagasamtaka sem vinna að áfengis-, tóbaks- og vímuefnaforvörnum á vettvangi mannræktar, velferðar, félagsmála, samfélagsþróunar, uppeldis- og skólamála, íþróttamála og tómstundastarfs. Samstarfið byggist á virðingu fyrir fjölbreytni, ólíkri aðkomu samtaka í forvörnum og mismunandi áherslum.
----------------------------------------------
Bindindissamtökin IOGT - Blátt áfram - Brautin, bindindisfélag ökumanna - FÍÆT Félag íþrótta-, æskulýðs- og tómstundafulltrúa - Fræðsla og forvarnir FRÆ - Heimili og skóli - Hiv-Ísland - KFUM-K - ÍSÍ - Krabbameinsfélagið - Kvenfélagasamband Íslands - Lífsýn - Núll prósent - SAMFÉS - Samhjálp - Samtök foreldra gegn áfengisauglýsingum - Samtök skólamanna um bindindisfræðslu – SSB - SKÁTARNIR - UMFÍ - Ungmennahreyfing IOGT - Vernd, fangahjálp - Vímulaus æska/Foreldrahús - Þjóðkirkjan

Sterar eru ávanabindandi

Útlitsdýrkunin tekur sinn toll - sterar - astmalyf - Dópsalar sjá oft um sterasölu.

Á Íslandi eru karlhormónar og sterar misnotaðir fyrst og fremst í sambandi við kraftíþróttir, lyftingar, vaxtarækt o.fl. Einnig er orðið áberandi að ungir menn eru farnir að nota stera til að verða stærri, sterkari og fallegri. Undanfarin ár hefur nýr hópur steramisnotenda orðið nokkuð áberandi, en það eru þeir sem misnota sterana til að ná betri árangri í starfi. Þarna eru á ferðinni dyraverðir, lögreglumenn og þeir sem sinna öryggisgæslu. Einnig er það vel þekkt að fíkniefnasalar misnoti stera til að auka sér kjark og kraft til að ná lengra í sínu starfi.

Hversu ávanabindandi eru sterar ?

Sterar geta verið mjög ávanabindandi og tekið er á steramisnotkun í meðferð hjá SÁÁ. Íslendingar eru mjög ginkeyptir fyrir patentlausnum og margir tilbúnir að reyna það sem boðið er á götum eða í heimahúsum. Alls konar töframeðul eru í boði, sem eiga að bæta allt milli himins og jarðar, og er óþarfi að nefna hér margt af því rusli sem finnst á markaðnum í dag og fólk greiðir stórfé fyrir. Flest af þessu er reyndar vita gagnslaus og oftast meinlaust í sjálfu sér, en stundum eru þessi efni skaðleg og geta jafnvel verið, eins og sterarnir, stórhættuleg. Það er lögð mikil áhersla á það í meðferð hjá S.Á.Á. að vera ekki að fikta við efni eða gera tilraunir á sjálfum sér með efni eða lyf, sem eru lítið rannsökuð og lítið er vitað um.

Hvað eru sterar ?

Þegar við ræðum um steranotkun og stera er yfirleitt átt við vefaukandi stera (anabóla stera) sem eru efnafræðilegar afleiður af karlkynshormóninu testósteróni. Helstu áhrif vefaukandi stera er að framkalla svokölluð nýmyndunar áhrif, vefjaaukningu, og því öflugri sem sterarnir eru því meiri eru karlkynsörvandi áhrifin. Vefaukandi sterar eru ekki bara misnotaðir af íþróttafólki og vöðvatröllum heldur nýtast þeir vel til lækninga. Til dæmis við að byggja upp vefi eftir slys eða við endurhæfingu eftir brjóstakrabbamein svo einhver dæmi séu tekin.

Skaðsemi stera

Hjartasjúkdómar, lifrar- og lungnasjúkdómar eru vel þekktir fylgikvillar steranotkunar og hefur leitt fólk til dauða hér á landi sem og annars staðar. Neytendur eru að slíta vöðvafestur og "eistun verða eins og baunir" eins og þekktur íslenskur læknir orðaði það. Þær aukaverkanir sem eru þó mest áberandi hjá þeim sjúklingum sem sækja þjónustu hjá SÁÁ eru þær persónuleikabreytingar sem verða hjá misnotendum.

Það hefur lengi verið áberandi á sjúkrahúsinu Vogi, að þeir sjúklingar sem misnota anabóla stera skera sig úr sjúklingahópnum. Í fyrsta lagi eru þessir ungu menn meiri misnotendur ólöglegra vímuefna en gengur og gerist meðal annarra sjúklinga okkar á sama aldri. Einnig er ljóst að þessi hópur er bráðari í hugsun og verkum, stundum árásargjarnari og framkvæma oft hlutina áður en þeir eru búnir að hugsa þá til enda, stundum með alvarlegum afleiðingum. Margir verða mjög fastir í steraneyslunni, má jafnvel tala um fíkn, þó ekki sé hér raunverulegt vímuefni á ferðinni. Það er þó athyglisvert, að menn fara í fráhvörf eftir langvarandi steranotkun, svefntruflanir, hjartslátur, þunglyndishugsanir o.fl., allt fráhvarfseinkenni sem eru vel þekkt eftir misnotkun vímuefna. Það er alveg ljóst, að óvirkir alkóhólistar verða að setja slíka stera á sinn bannlista ef þeir ætla að halda bata sínum.

Aðrar algengar aukaverkanir eru að eistu karlmanna geta minnkað við notkun á sterum. Bólur geta myndast og hárvöxtur aukist eða að notandi fái hárlos. Ekki er óalgengt að á karlmönnum myndist brjóst og að konur fái karlkynseinkenni.

Hvernig virka sterar ?

Íþróttafólk notar vefaukandi stera til að stækka vöðva, auka þyngd, styrkja sig, bæta hraða og þol. Sterunum er annað hvort sprautað í líkamann eða þeir teknir inn í pilluformi. Skammtarnir eru oft hundrað sinnum stærri en skammtarnir sem notaðir eru til lækninga. Notendur stera eru ekki í vafa um að notkun þeirra auki árangur. Vísindalegar rannsóknir hafa enn ekki sannað virkni þeirra að fullu.

Þeir sem misnota stera, fara yfirleitt mjög leynt með þessa neyslu og er hún jafnvel meira feimnismál en misnotkun ólöglegra fíkniefna. Þessir neytendur eru í mikilli afneitun á þær hættur sem steraneyslan hefur í för með sér, og reyna oft að réttlæta neysluna með því, að þeir noti sterana tímabundið og geri hlé á milli til að líkaminn jafni sig. Flestir telja sér trú um að þeir noti skammta sem eru undir hættumörkum. Sannleikurinn er sá, að flestir eru að nota þessi efni í jafnvel hundraðföldum þeim skömmtum sem líkaminn getur þolað og aukaverkanir eru margar mjög alvarlegar.

Nýr kafli hefst í fangelsissögu landsins með því skrefi sem við stígum í dag, sagði Ögmundur Jónasson innanríkisráðherra í ávarpi þegar hann tók fyrstu skóflustunguna að byggingu fangelsis á Hólmsheiði í dag. Viðstaddur var fjöldi gesta og auk ráðherra flutti ávarp Páll E. Winkel, forstjóri Fangelsismálastofnunar. Athöfninni stýrði Steinunn Valdís Óskarsdóttir, formaður verkefnisstjórnar um byggingu nýs fangelsis.Nýja fangelsið verður með 56 fangarýmum þar sem verður sérstök deild fyrir kvenfanga og aðstaða fyrir afplánun skemmri fangelsisrefsinga og vararefsinga. Nýja fangelsið á að leysa af hólmi Hegningarhúsið við Skólavörðustíg í Reykjavík og fangelsið í Kópavogi. Einnig verður gæsluvarðhaldsdeild í fangelsinu á Litla Hrauni lögð niður og aðstaða hennar tekin fyrir afplánun. Í ávarpi sínu sagði innanríkisráðherra ennfremur að nú, 140 árum eftir að Hegningarhúsið við Skólavörðustíg var tekið í notkun sem fangelsi „förum við aftur af stað og reisum fangelsi. Það var tími til kominn. Undirbúningur hefur staðið í rúmlega 50 ár. Árið 1960 var Valdimar Stefánssyni yfirsakadómara falið að setja fram tillögur um nýtt fangelsi við Úlfarsá. Verkefnið náði ekki lengra og síðan höfum við fengið fleiri tillögur, athuganir, skýrslur og úttektir. Ríkisstjórnin ákvað í ágúst 2011 að hefjast handa um úrbætur í fangelsismálum. Var ákveðið að efna til hugmyndasamkeppni um hönnun fangelsis á Hólmsheiði."

Samkeppni um listskreytingu Jarðvegsframkvæmdir hefjast í næstu viku en útboð vegna byggingarinnar sjálfrar fer fram í vor. Taka á fangelsið í notkun haustið 2015. Þá hefur verið auglýst opin samkeppni um listskreytingar í fangelsinu samkvæmt lögum um opinberar byggingar og er skilafrestur til kl. 15 föstudaginn 17. maí. Markmiðið með samkeppninni er að fá tillögur um listskreytingu fangelsisins og eru keppnissvæðin þrjú: Við göngustíg milli bílastæðis og aðalinngangs, í útivistargörðum fanga og í þriðja lagi í innigarða fangelsisins. Innanríkisráðuneytið stefnir að því að fimm fangelsi verði rekin á vegum Fangelsismálastofnunar ríkisins árið 2015, eitt móttöku- og gæsluvarðhaldsfangelsi á höfuð-borgarsvæðinu, sem jafnframt mun gegna hlutverki kvennafangelsis sem er hið nýja fangelsi, lokað afplánunarfangelsi á Suðurlandi sem er Litla-Hraun, fangelsi á Akureyri og tvö afplánunarfangelsi með lágt öryggisstig sem eru Kvíabryggja og Sogn.

Forsagan

Nýtt fangelsi á Hólmsheiði mun marka tímamót í sögu fangelsismála á Íslandi. Síðasta sérsmíðaða fangelsið á Íslandi, Hegningarhúsið við Skólavörðustíg var reist og tekið í gagnið árið 1875, fyrir tæplega 140 árum síðan. Fangelsið á Litla Hrauni var upphaflega byggt sem Sjúkrahús Suðurlands en hætt var við þau áform. Landsstjórnin keypti bygginguna árið 1929 og breytti í fangelsi.Arkís arkitektar ehf. hlutu fyrstu verðlaun í hönnunarsamkeppni en niðurstöður hennar voru kynntar snemmsumars 2012. Höfundar tillögunnar eru Björn Guðbrandsson og Arnar Þór Jónsson arkitektar. Ráðgjafar voru Birgir Teitsson, Egill Guðmundsson og Friðrik Friðriksson arkitektar.

Þráinn Farestveit

Á Íslensku eru til mörg orð sem höfð eru um fangelsi. Mætti þar t.d. nefna hegningarhús, tukthús, betrunarhús og sakahús. Orðin steinn eða grjót (oftast með greini: steininn eðagrjótið) eru tilkomin vegna Hegningarhúsins á Skólavörðustíg 9, sem stundum er einnig nefnd Nían. Önnur orð tengd fangelsi eru t.d. Letigarður sem var vinnuhæli sem var sambyggt fangelsinu. ]Það orð var þó einnig haft um þurfamannahæli. Dýflissa er orð sem aðallega haft er um fangelsi í köstulum, svo er um svarthol og myrkvastofu, þó þau séu jöfnum höndum einnig höfðu um fangelsi almennt. Prísund er einnig haft um dýflissu, en sömuleiðis um hverskonar kvalarstað.

Nýleg úttekt Velferðarsviðs Reykjavíkurborgar leiddi í ljós að í Reykjavík eru 179 einstaklingar heimilislausir eða utangarðs. Sambærileg úttekt var gerð árið 2009 og þá féll 121 einstaklingur undir skilgreininguna, aukning í hópnum er því liðlega 30% á þremur árum. Ekki eru allir þessir einstaklingar Reykvíkingar samkvæmt Þjóðskrá, en þeir halda þó flestir til í Reykjavík. Fjölmennasti hópur utangarðsfólks á við margháttaðan félagslegan vanda að stríða þ.m.t. fíknivanda og geðsjúkdóma. Reykjavíkurborg hefur frá árinu 2008 verið með sérstaka stefnu í málaflokknum. Á síðustu árum hafa borgaryfirvöld stóraukið þjónustu við hópinn og reka nú fjögur sértæk langtímabúsetuúrræði fyrir 25-29 einstaklinga sem áður voru í neyðarskýlum.

Ólöf Birna Björnsdóttir nemi og Guðrún Þorgerður Ágústsdóttir félagsráðgjafi

Í langan tíma hefur Reykjavíkurborg greitt kostnað vegna reksturs Gistiskýlisins við Þingholtsstræti og Konukots. Gistiskýlið getur rúmað allt að tuttugu heimilislausa reykvíska karlmenn og Konukot átta reykvískar konur. Einstaklingar, með lögheimili utan Reykjavíkur, hafa einnig notið góðs af neyðarskýlum borgarinnar þegar húsrúm leyfir. Þar til nýlega hafa þessi úrræði náð að þjónusta þá sem leita eftir gistingu, en nú er svo komið að ásókn í næturgistingu í Gistiskýlinu hefur aukist svo mjög, að vísa hefur þurft einstaklingum frá gistingu. Karlmenn sem eru á götunni í Reykjavík með lögheimili í öðrum sveitarfélögum þurfa því að leita á náðir fangageymslu lögreglunnar með húsaskjól eða hreinlega sofa úti.

 Auka þarf fjölbreytni

Í huga höfunda er vandinn víðtækari en svo að lausnin felist í að fjölga neyðarrúmum og stækka gistiskýli. Mikilvægt er að auka fjölbreytni í búsetúrræðum s.s fleiri langtímabúsetuúrræði þar sem vímuefnabindindi er ekki skilyrði. Þá þarf einhvers konar „edrúskýli" þar sem einstaklingar sem eru að byrja að takast á við vímuefnavanda sinn, geta verið í vímulausu umhverfi þar sem sérhæft starfsfólk er á vaktinni. Það þarf sérhæft úrræði fyrir tvígreindar konur og öldrunar/hjúkrunarrými fyrir virka alkóhólista svo einhver dæmi séu nefnd. Einnig þarf að stórauka framboð á ódýru leiguhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu, því hluti af hópnum sem sækir sér neyðargistingu á ekki endilega við vímuefnavanda að stríða eða alvarlegar geðraskanir, þeir eru „bara" fátækir.

Það er staðreynd að fólk sem er í neyslu vímuefna eða áfengis leitar til höfuðborgarinnar hér á landi eins og annars staðar. En á þá heimilisleysi og utangarðsfólk eingöngu að vera vandi höfuðborgarinnar? Sveitarfélög á Íslandi eru 75 talsins og aðeins eitt þeirra hefur byggt upp úrræði fyrir utangarðsfólk. Í 46. gr. laga um félagsþjónustu sveitarfélaga er kveðið á um að félagsmálanefndir skuli sjá til þess að veita þeim fjölskyldum og einstaklingum, sem ekki eru færir um það sjálfir, úrlausn í húsnæðismálum til að leysa úr bráðum vanda á meðan unnið er að varanlegri lausn. Þrátt fyrir það hefur Reykjavíkurborg borið ein kostnað af rekstri neyðargistiskýla fyrir heimilislausa sem þar til nú hafa þjónustað utangarðsfólk af allri landsbyggðinni.

Heimilislausum fjölgar

Mörg sveitarfélög setja enn það sem skilyrði fyrir þjónustu, að viðkomandi hafi farið í meðferð og sé í bataferli. Í 50 gr. laga um félagsþjónustu sveitarfélaga segir að félagsmálanefndir sveitarfélaga skuli hlutast til um að áfengissjúkir og þeir sem misnota áfengi eða aðra vímugjafa fái viðeigandi meðferð og aðstoð. Okkar túlkun á þessari grein er sú að sveitarfélögum beri skylda til að mæta skjólstæðingum sínum þar sem þeir eru staddir og veita þeim viðeigandi aðstoð og stuðning. Sú hugmyndafræði sem reynst hefur vel í vinnu með utangarðsfólki er skaðaminnkandi nálgun. Grunnhugmynd skaðaminnkunar er virðing fyrir einstaklingum, að minnka skaðann af því líferni sem þeir lifa og veita þeim þjónustu án skilyrða um edrúmennsku. Langtímabúseta þar sem vímuefnaneysla er leyfð, er skaðaminnkandi úrræði sem Reykjavíkurborg hefur þróað í auknum mæli undanfarin misseri og hefur gefið góða raun.

Heimilislausum einstaklingum fer fjölgandi. Það er orðið tímabært að sveitarfélögin komi með markvissum hætti að málaflokki utangarðsfólks. Samvinna hlutaðeigandi aðila er forsenda þess að hægt sé að virða mannréttindi alls utangarðsfólks í landinu. Vandinn er ekki einkamál borgaryfirvalda, ástandið er grafalvarlegt.

Ólöf Birna Björnsdóttir nemi og Guðrún Þorgerður Ágústsdóttir félagsráðgjafi

1. Áfangaheimilið er rekið fyrir þá sem eru að vinna að því að koma undir sig fótunum í samfélaginu og/eða til þess að koma í veg fyrir að viðkomandi einstaklingur tapi stöðu sinni í þjóðfélaginu. Staðurinn er heimili, ekki stofnun, þar sem tillitsemi og virðing fyrir öðrum einstaklingum er í fyrirrúmi. Dvöl er háð samþykki húsnefndar.

2. Gerð er krafa um að þeir sem koma til afplánunar hafi útvegað sér viðurkennda vinnu fyrir komu á heimilið, séu í viðurkenndri meðferð eða námi (heilsdagsskóla). Leggja þarf fram skriflega staðfestingu fyrir vinnu eða skólagöngu. Ekki er heimilt að taka sér frí úr vinnu eða skóla á meðan afplánun stendur. Eftirlit er haft með mætingu og ástundun bæði innan og utan heimilis.

3. Heimilismenn búa um rúm sín á hverjum degi og halda herber

Félagsráðgjafi ársins 2013 var tilnefndur í gær á afmælishátíð Félagsráðgjafafélagsins. Félagsráðgjafar ársins 2013 voru tveir í ár, þær Guðrún Þorgerður Ágústsdóttir og Valgerður Halldórsdóttir.

Vernd óskar þeim hjartanlega til hamingju.

Guðrún Þorgerður Ágústsdóttir hefur starfað sem félagsráðgjafi á þjónustumiðstöð Miðborgar og Hlíða. Hún hefur verið ötul baráttukona fyrir bættri þjónustu við utangarðsfólk sem eru oftast langt leiddir vegna alkahólisma og ritað greinar í fjölmiðla um stöðu utangarðsfólks. 

Guðrún Þorgerður Ágústsdóttir situr í stjórn Verndar fangahjálpar, óskar stjórn Verndar henni sérstaklega til hamingju.